2023 Yılı Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Akıllı Sulama Sistemi Yatırımları Destek İçin Uygulama Rehberi

Yatırım konularından bir tanesi de akıllı sulama sistemleri 

Akıllı sulama sistemi: Yerleştirilen sensörler aracılığıyla topraktaki nem oranının algılanarak merkezden veya mobil uygulama ile sulama sistemlerinin uzaktan veya otomasyon aracılığı ile kontrol edilen sulama sistemleri

Yatırımların Tamamlanma Süresi

90 (doksan) gün içerisinde, alımı yapılan malzemelerin tarlada montajının tamamlanmış olması gerekir. Süresi içerisinde yatırımcılar tarafından başvuru dosyasında yer alan projeye uygun olarak alımı ve tarlada montajı gerçekleştirilen bireysel sulama sisteminin tespit işlemleri, yatırımcının ödeme talebi tarihi itibarıyla en geç 45 (kırkbeş) gün içerisinde il proje yürütme birimince tutanağa (yerinde tespit tutanağı) bağlanır.

Süresi içerisinde yatırımcılar tarafından tamamlanmayan veya başvuru dosyasında yer alan projeye uygun olarak alımı ve tarlada montajı gerçekleştirilmeyen bireysel sulama sistemi için, İl Müdürlüğünce bir tutanak ile tespiti yapılarak hibe sözleşmesi tek taraflı olarak fesih edilir.

Başvuru Sahiplerinde Aranan Özellikler Ve Sorumlulukları Kimler Başvurabilir 

• Güncel Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıtlı olmak şartıyla; Gerçek Kişiler, Tüzel Kişiler (Kollektif, limited, anonim şirketleri), Sulama Kooperatifleri, Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri, Tarım Kredi Kooperatifleri ve Sulama Birlikleri başvuru yapabilir.
• Başvuru sahipleri Bakanlık tarafından oluşturulan güncel Çiftçi Kayıt Sistemine (ÇKS) kayıtlı olmalıdır.
• Her İl için tek bir başvuru yapılabilecek olup, bu başvurular birden fazla parsel ve birden fazla yatırım konusunu içerebilir. 
• Birden fazla parsel için yapılacak başvurularda her bir parsel için ayrı ayrı olmak üzere, Tebliğ ve bu Uygulama Rehberinde belirlenen gerekli proje kriterlerini sağlamalı.
• Su kaynağına ilişkin gerekli izin belgeleri bulunmalıdır. 
• Her parsel için ayrı proje ve keşif hazırlanacak olup, bu keşifler bir icmal ile birleştirilerek başvuru bütçesi oluşturulacaktır. Ancak, sınırları bitişik parseller için, su kaynağı yeterliliği ve diğer koşulları sağlamak şartı ile tek bir proje ve keşif hazırlanabilir.

Başvurular, başvuru yapılan parsellerin bulunduğu İldeki Tarım ve Orman Bakanlığı İl Müdürlüğüne  yapılacaktır.

Çeşitli Hükümler

13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununda tanımlanan kolektif şirket, limited şirket ve anonim şirket şeklinde kurulmuş olan şirketler, ana sözleşmelerinde tarımsal üretim yapabileceklerinin belirtilmesi şartı ile tüzel kişilik olarak başvurabilirler.  

Gerçek kişiler ve yukarıda belirtilen şirketler kendilerine ait arazilerde en az 10 (on) yıl ve üzeri süreyle kiralama yaparak başvuru yapabilirler. Kiralama süresi sonu başvuru tarihinden itibaren anılan süreyi kapsamalıdır.

Başvuru yapılan yıl dahil olmak üzere son beş yıllık dönemde yürürlüğe giren T.C. Ziraat Bankası A.Ş. ve Tarım Kredi Kooperatiflerince Tarımsal Üretime Dair Düşük Faizli Yatırım ve İşletme Kredisi Kullandırılmasına İlişkin Uygulama Esasları hakkındaki tebliğler ve bu tebliğin yayından sonra aynı konuda çıkacak tebliğler kapsamında modern basınçlı sulama kredilendirme konularından yararlananlar kredilendirmeye konu olan aynı parsel için hibe başvurusu yapamazlar. . Ancak, parselin bir kısmı için daha önce kredi desteği alınması halinde parselin kalan kısmı için yukarıdaki şartları sağlamak koşulu ile başvuru yapılabilir. Ancak bu durumda daha önce alınan kredi desteğine ilişkin, bilgiler ve bu  kapsamında alınan malzemeler proje detayında ve boru yerleşim/makine yerleşim planında belirtilerek her iki projenin uyumluluğu gösterilecektir.

 Hibe Desteği Tutarı Ve Oranı  

Hibe Oranı: % 50 (Yüzde elli)- KDV hariç. Hibeye Esas Mal Alım Tutarı (üst limit): 1.000.000,00 TL

Hibe Desteği Verilecek Uygun Mal Alımı Giderlerine İlişkin Şartlar

• Yerinde teslim ve montaj giderleri, mal alım bedeli içinde olacak şekilde mal alım faturası düzenlenmesi durumunda, toplam tutar hibe desteği kapsamında değerlendirilir. Mal alım giderleri ile yerinde teslim ve montaj giderlerinin faturada ayrı kalemler olarak faturalandırılması durumunda sadece mal alım bedeli hibe desteği kapsamında değerlendirilir. 
• Kurumlarca (Ziraat Fakülteleri, Ziraat Mühendisleri Odası ve Bakanlık Araştırma Enstitüleri) hazırlanan projelere (puanlamada) öncelik verilir. Projeyi yapan ilgili firma veya kurum ile yatırımcı arasında sözleşme imzalanmalı ve başvuru dosyasında  yer almalıdır. Bu sözleşme ile proje yapımından kaynaklanacak sorunlarda, projeyi yapan firma veya kurumun da sorumlu olması sağlanmalıdır. 
• Akıllı sulama sistemleri kurulması başvuruları kapsamında; sensörler, tam otomatik fitreler, karıştırıcılı gübre tankları, debi kontrollü gübreleme pompaları, solenoid vanalar, meteoroloji istasyonları ve kontrol sistemleri gibi sadece tarla içinde kullanılan malzemelerin başvuruya ait parsellerde sisteminin çalıştırılması, eksiksiz montaj kontrollerinin yapılması ve tespit tutanaklarının düzenlenmesi.
• Akıllı sulama sistemlerinde; Başvuru yapılacak parsel içerisinde, sistemin çalışacağı arazi büyüklüğü  (projelendirilen parsel alanı) 100 da. ve üzerinde olmalıdır. Birden fazla parselde başvuru yapıldığı durumlarda, bitişik parseller tek parsel gibi değerlendirilmeli, birbirinden bağımsız parsellerde başvuru yapıldığı durumlarda ise her bir parsel için 100 dekar şartı ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Proje için belgelenen su kaynağı, sistemin çalışacağı arazi büyüklüğü için yeterli miktarda olmalıdır.

Başvuru Şekli, Yeri Ve Zamanı

Uygulama Rehberinde yer alan başvuru formu (EK-2) ve eklerine uygun olarak hazırlanır. Birden fazla parsel için başvuru yapılacaksa her bir parsel için başvuru formu ayrı ayrı düzenlenir tek proje dosyası olarak sunulur. 

Başvuru dosyası içerisinde yer alan;

• Teslim Alma Belgesi
• Hibe başvuru formu,
• Proje Keşfi,
• Toprak ve Su Analiz Raporları  veri tabanına yüklenmelidir.
• Sulama Projesi İmzalı olarak veri tabanına yüklenecektir.

Su Kaynağı İle İlgili Şartlar

• Birden fazla parsel için başvuru yapılacaksa her bir parsel için bu şartlar sağlanarak belgelenmelidir;
• Yerüstü su kaynakları için ilgili kurumdan alınacak “Su Kaynağı Kullanım İzni/Tahsis Belgesi”,
• Yeraltı su kaynakları için ilgili kurumdan alınacak “Yeraltı Suyu Kullanma Belgesi”
• 20/7/1961 tarihli ve 5/1465 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Yeraltı Suları Tüzüğünde yer alan komşu hakkı başlığı kapsamında yeraltı suyu kullanma belgesi alınmış olan kuyular hariç, kişilere ait kuyular için sadece bir başvuru yapılabilir. Kuyu kiralanmasıyla yapılan başvurulara hibe desteği verilmez. Ancak kiralanan arazi içinde arazi sahibi adına yeraltı suyu kullanma belgesi olan kuyu mevcut ise kabul edilir. Satın alınan arazilerde bulunan kuyular için yapılacak başvurularda,  arazinin yeni sahibi adına yeraltı suyu kullanma belgesi alınması gerekir. 
• Sulama birlikleri veya sulama kooperatifleri tarafından işletilen toplu basınçlı sulama sistemlerinde yer alan hidrantların birden fazla çiftçiye tahsis edilmesi durumunda, sulama birliği veya sulama kooperatifinden su kullanım izin belgesi alınması şartıyla aynı hidrant için birden fazla başvuru yapılabilir. Alınacak su kullanım izin belgesinde su tahsisi yapılan parselin, parsel numarası, su alınan hidrantın numarası ve projeye esas tahsis edilecek debi miktarı belirtilmelidir. Ancak, tahsis edilen debilerin toplamı, her bir hidrant için toplu basınçlı sulama sisteminin projesinde belirtilen debinin üzerinde olması durumunda bu belgeler uygun görülmez. 
• Su kaynağı keson kuyu olan başvurularda kuyu ruhsatı şartı aranmayacak olup, jeoloji mühendisi veya il proje yürütme birimi elemanlarınca kuyunun keson kuyu olduğunun belirlenmesi ve kuyuya ait debinin tespit edilerek tutanağa bağlanması yeterli olacaktır. 
• Yerüstü su kaynakları için ilgili kurumdan alınacak Su Kaynağı Kullanım İzni / Tahsis Belgesi veya yeraltı su kaynakları için ilgili kurumdan alınacak Yeraltı Suyu Kullanma Belgesinde uygun görülen debilerle, keson kuyularda ölçülerek tespit edilen debiler, sulama projelerinde hesaplama sonucunda bulunan sezonluk toplam sulama suyu ihtiyacını karşılayacak miktarda olmalıdır. Söz konusu debileri karşılamayan sulama projeleri uygun görülmeyecektir.