İçindekiler
Korunga Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
Korunga yetiştiriciliği, tarım sektöründe hem yem bitkisi olarak sağladığı yüksek besin değeri hem de verimsiz topraklarda bile yetişebilmesiyle dikkat çeken bir faaliyettir. Korunga (Onobrychis sativa), baklagiller familyasından çok yıllık bir bitki olup, derin kök yapısı sayesinde kuraklığa ve soğuklara oldukça dayanıklıdır. İlk yıl hariç, 5-6 yıl boyunca aynı tarladan ot verimi sağlanabilen bu bitki, hayvan yemi olarak kullanıldığında süt sığırlarından küçükbaş hayvanlara kadar geniş bir yelpazede besin ihtiyacını karşılar. Korunga, proteince zengin yapısı ve yem kalitesiyle hayvanların gelişimini desteklerken, topraktaki kalsiyum, fosfor ve diğer mineral maddelerce de zenginleşmesine katkı sağlar. Ayrıca, bol çiçek verdiği için arıcılık faaliyetlerinde de önemli bir yer tutar ve arılar için mükemmel bir bal kaynağıdır. Derin kökleri sayesinde erozyona karşı toprakları korur ve stabilize eder, bu da onu erozyon kontrolünde etkili bir bitki yapar.
Korunga Nedir? Ne İçin Yetiştirilir?
Korunga (Onobrychis sativa), baklagiller familyasından çok yıllık bir yem bitkisi olup, özellikle kıraç ve verimsiz topraklarda yetiştirilebilmesi ile bilinir. İlk yıl hariç, korunga bitkisi 5-6 yıl boyunca aynı tarladan ot verimi sağlar.
Ne İçin Yetiştirilir?
- Yem Bitkisi: Korunga, proteince zengin ve yem kalitesi yüksek olan bir bitkidir. İçerdiği kalsiyum, fosfor ve diğer mineral maddeler sayesinde hayvanların gelişmesini ve verimlerini artırır.
- Toprak İyileştirici: Köklerinde nodoziteler oluşturarak toprağa azot bağlama yeteneği sayesinde, toprağın verimliliğini artırır.
- Bal Bitkisi: Bol çiçek verdiği için arılar için mükemmel bir bal kaynağıdır.
- Erozyon Kontrolü: Derin kök yapısı sayesinde erozyona karşı toprakları korur ve stabilize eder.
Nasıl Kullanılır?
- Taze ve Kuru Ot: Korunga, taze veya kuru ot olarak hayvanlara yedirilebilir. Özellikle süt sığırlarına her gün bir miktar verildiğinde sindirim sistemi rahatsızlıklarına pek rastlanmaz.
- Silaj Yapımı: Korunga, silaj yapılarak da hayvanlara yem olarak kullanılabilir.
- Otlatma: Otlatmaya dayanıklı olduğu için iyi bir mera bitkisi olarak kullanılır.
- Bal Üretimi: Arılar için bal yapıcı bitki olarak değerlendirilir, bu da arıcılık faaliyetlerini destekler.
Korunga Yetiştiriciliğinde İklim ve Toprak Yapısı
Korunga (Onobrychis sativa) bitkisi her iklimde yetişebilen, kuraklığa ve soğuğa oldukça dayanıklı bir bitkidir. Sadece ekildiği ilk yıl fide döneminde soğuklara karşı hassastır. Kış donlarına karşı dayanıklılığı yaşlandıkça artmaktadır. Bu özelliği sayesinde, ülkemizde özellikle İç Anadolu Bölgesinde yıllık 300 mm yağış şartlarında dahi yetişebilmektedir. Aşırı yağış alan veya çok sık sulanan yerlerde ise kök ve kök boğazı çürüklüğü hastalıklarına yakalanabilir. Ayrıca, çiçeklenme döneminde bol ve sürekli yağmurlar nedeni ile bitki tohum oluşturmayabilir. Korunga, bu adaptasyon yeteneği ile geniş bir yelpazede iklim koşullarına uyum sağlayabilir.
Toprak isteği bakımından fazla seçici olmayan korunga bitkisi, besin maddelerince fakir, kıraç ve kalkerli yapıdaki topraklarda rahatlıkla yetişebilir. Ancak, en iyi gelişimini derin yapılı, geçirgen, gevşek, kireçli ve tınlı-kumlu topraklarda gösterir. Korunga, tuzluluğa dayanıklı olmasına rağmen, asitli ve su tutan topraklarda iyi bir gelişme gösteremez. Topraktaki kalsiyum (Ca) miktarı arttıkça korunganın verimi de olumlu yönde etkilenir. Korunga bitkisi, özellikle kurak ve kireçli topraklarda yetişebilme yeteneği ile, verimli olmayan arazileri değerlendirerek tarımsal üretime katkı sağlar. Bu nedenle, kıraç ve taşlık alanlarda korunga ekimi, bu tür arazilerin verimli kullanımına olanak tanır. Aynı zamanda, toprak yapısını iyileştirici etkisi ile de bilinir. Toprakta azot miktarını artırarak, bitki besin maddeleri bakımından zenginleşmesini sağlar.
Korunga Yetiştiriciliğinde Toprak Hazırlığı ve Ekim
Korunga yetiştiriciliğinde, başarılı bir ekim ve yüksek verim elde edebilmek için iyi hazırlanmış bir tohum yatağı gereklidir. Korunga, derin köklü bir bitki olduğu için toprak hazırlığı sonbaharda derin sürüm yapılarak başlar. İlkbaharda ise tarladaki kesekler kırılarak ve toprak bastırılarak devam eder. Fidelerin ekim yılında rekabet gücü düşük olduğundan, tohum yatağının mutlaka yabancı otlardan temizlenmesi önemlidir. Bu, korunganın sağlıklı bir şekilde gelişmesi için gereklidir. Ekim öncesi, korunga tohumlarının havanın serbest azotunu köklerinde nodoziteler oluşturarak toprağa bağlayan bakteri kültürü ile aşılanması gereklidir. Bu aşılama işlemi, her 100 kg tohum için 1 kg bakteri kültürü kullanılarak yapılır. Aşılama işlemi gölge bir alanda gerçekleştirilir ve tohumlar %10’luk şekerli su ile hafifçe nemlendirildikten sonra bakteri kültürü ile aşılanır. Aşılanan tohumlar, gölge bir yerde kurutulduktan sonra en geç 24 saat içinde ekilmelidir.
Fideler ilk yıl soğuklardan zarar gördüğü için en uygun ekim zamanı ilkbahar aylarıdır. Ekim mibzerlerle yapılmalıdır, korunga iri tohumlara sahip olduğu için hububat mibzeri kullanılabilir. Ekim derinliği, toprak tipine bağlı olarak 2,5-7,5 cm arasında değişir. Normal şartlarda ot üretimi için 1 m²’lik alanda 100 adet bitki bulunması için dekara 2,8 kg kabuklu tohum ekilmesi gerekir. Ancak, ekilecek tüm tohumların çeşitli sebeplerden dolayı çimlenmeyeceği düşünülerek dekara yaklaşık 5-6 kg tohum ekilmelidir. Serpme ekimde, sıra arası mesafe 40-60 cm arasında olmalıdır. Karışık ekimlerde, ikili karışım yapılmışsa sıra arası mesafe 20 cm, üçlü karışımlarda ise 20-60 cm olmalıdır. Mibzerle ekim yapılacaksa, sıra arası mesafe 12,5 cm olmalıdır.
Korunga Yetiştirciliğinde Sulama
Korunga bitkisi, kurak ve yarı kurak bölgelerde yetiştirilebilen, su ihtiyacı az olan bir yem bitkisidir. Ekim sonrası çimlenme, çıkış ve fide döneminde toprağın nemini korumak için sık aralıklarla fakat az miktarda sulama yapılması önemlidir. Salma sulama ve yağmurlama sulama yöntemleri kullanılabilir; yağmurlama sulama, suyun eşit dağıtılmasını sağlar. Bitkinin büyüme döneminde düzenli sulama, verimliliği ve ot kalitesini artırır. Çiçeklenme başlangıcında yapılan sulama, ikinci biçimi teşvik eder ve yıllık verimi artırır. Sulama imkanlarıyla korunganın verimi %50-100 oranında artabilir.
Korunga Yetiştirciliğinde Gübreleme
Korunga yetiştiriciliğinde gübreleme, bitkinin sağlıklı gelişimi ve yüksek verim elde edilmesi için önemlidir. Korunga, toprağa azot bağlayan bir bitki olduğu için genellikle ekim sırasında bir defaya mahsus gübreleme yapılır. Ekim öncesi dekara 10 kg azotlu gübre (26’lık) uygulanmalıdır. Ekim sırasında ise dekara 15-20 kg DAP veya TSP gübresi verilmesi önerilir. Korunganın kireçli topraklarda daha iyi geliştiği göz önüne alınarak, toprağın kireç miktarı arttıkça verimin de yükseleceği unutulmamalıdır. İlk ekimden sonra genellikle ilave gübreleme gerektirmez, çünkü korunga bitkisi kendi azot ihtiyacını karşılayabilen bir yapıya sahiptir.
Korunga Hasadı
