Dikey Tarım Sistemleri
Dikey tarım sistemlerini aşağıdaki yazımızda detaylı şekilde ele alacağız; Dikey tarım sistemleri yapım şekillerine göre şu şekilde sınıflandırılır;
Açık: Gün ışığı ve elementlere maruz kalan (Çatı üstü, açık hava çiftlikleri).
Çevrelenmiş: Elementlerden korunmuş, ama hal güneş ışığını ısınma ve aydınlanma olarak kullanılır.
Kapalı: Doğal güneş ışığını almaz. Bitkiler LED bitki aydınlatma teknolojisi kullanılır.
Diğer: Doğal güneş ışığını almaz. Bitkiler diğer bitki aydınlatma teknolojileri kullanılarak yetiştirilir.
Dikey tarım topraksız tarım içerisinde yetişme ortamlarına göre üçe ayrılır: 1. Aeroponik 2. Akuaponik 3. Hidroponik
Aeroponik Sistemler
Aeroponik sistemler temelde çıplak kök sistemine, besin eriyiklerinin fasılalı veya fasılasız halinde verilmesi esasına dayanan hava su kültürüdür. Sistemde yetiştirilecek bitki türüne göre daha önceden belirlenmiş olan su ve besin maddeleri su havzasından zamanlayıcıya bağlı bir pompa kanalıyla modüler sistemlerle bitki gereksinimlerini karşılamak için kök sistemine püskürtülür.
Sistemin en büyük avantajı su ve gübre kullanımında ekonomi sağlamasıdır. Düşük kaliteli sular da bu sistemde rahatlıkla kullanıldığından su kalitesinin düşük olduğu bölgelerde bu sistem başarıyla kullanılabilir.
Aeroponik sistemin dezavantajı ise köklerin asılı durduğu hazne devamlı nemli olduğu için zararlı bakteri ve mantar üremesini önlemek üzere bu havzaların hidrojen peroksit solüsyonu ile işlemden geçirilme zorunluluğudur.
Akuaponik Sistemler
Akuaponik, geleneksel Akuakültür (akuatik canlılardan olan balık, kerevit, karides üretimi) ile Hidroponik sistemin birleşmesi ile sürdürülebilir gıda üretim sistemi alternatiflerindendir. Akuaponik, akuakültürde kullanılan suyun hidroponik sistemlerde kullanılmasına dayalı bir uygulamadır. Bu sistemdeki temel amaç akuakültürde kullanılan suyun kirlilik yükünün azaltılması ya da tamamen yok edilmesidir. Balık yetiştiriciliğinde kullanılan su besleyici elementler bakımından oldukça zengindir. Bu suyun hidroponik sistemlere verilmesiyle bitkiler besleyici elementlerden faydalanırlar. Su, bitkiler tarafından filtre edilir ve bitkiler yetiştiricilik ünitesinin arıtma ünitesi görevini görür. Bitkiler tarafından arıtılan suyun kirlilik yükü azalmış olur. Sistem, akuakültürde kullanılan suyun borular vasıtasıyla bitkilerin yetiştirildiği tanklara getirilmesi ya da borulara bitkilerin konulacağı kadar genişlikte delikler açılıp buraya yerleştirilmesi şeklindedir.
Hidroponik Sistemler
Hidroponik sistemler topraksız tarımda ilk kullanılan teknik olarak karşımıza çıkar. Hidroponik, kelime anlamında besin çözeltisi içerisinde desteksiz olarak bitki yetiştiriciliği anlamındadır. Bununla birlikte besin çözeltisi kullanarak katı ortamda bitki yetiştirme de hidroponik sistem içinde yer alır.
Hidroponik sistemler sıvı veya agregat sistemler olarak ikiye ayrılır. Sıvı sistemlerde bitki köklerini destekleyici katı ortam bulunmazken agregat sistemlerde katı ortam desteği bulunur. Hidroponik sistemler bu sınıflandırmanın dışında açık ve kapalı sistemler olarak da adlandırılabilir. Açık sistemde besin çözeltisi bitki köklerine bir kez verilir ve yeniden kullanılmaz. Kapalı sistemde ise fazla çözelti yeniden toplanır ve dolaştırılır.
Dikey Tarım Nasıl Yapılır
Dikey tarım nasıl yapılır, birçok dikey tarla, seralara benzer kapalı ortamlar olarak tasarlanır veya üst üste dizilerek ya da daha iyi ışık alabilmeleri amacı ile eğimli şekilde konumlandırılır. Yerden tasarruf öncelikli olduğu durumlarda, topraksız üretimin sağladığı az yük ve yüzde 70’e varan su tasarrufu tercih edilir. Çoğu dikey tarlada ya topraksız metot ya da aeroponic yöntemi kullanılarak, ağırlığın sorun teşkil etme ihtimali ortadan kaldırılır.
Dikey tarımda genellikle doğal gün ışığı ile yapay ışık birlikte kullanılır. Yapay aydınlatma genellikle LED teknolojisi kullanılan ve güneş enerjisi ya da rüzgâr enerjisi sayesinde yenilenebilir enerji kullanarak çalıştırılan sistemlerden oluşur.