Sulama sistemleri, bitkinin gelişim ve hasat sürecine kadar geçen sürede ihtiyaç duyulan suyun çeşitli yöntemler ile yapay olarak sağlanmasıdır. Burada yapay olarak ifade aslında bitkinin normla şartlar altında yağışları ortam nemi gibi doğal yöntemler ile sulamanın yeterli gelmemesi veya endüstriyel olarak yapılan tarımsal faaliyetlerle suyun çeşitli yöntemler ile verilmesi şeklinde ifade edebiliriz.
Günümüzde en sık kullanılan sulama tipleri arasında salma, yağmurlama, yüzey karık yöntemi ve damla sulama sistemlerini karşılaştırabiliriz. Bu sistemlerin sulama sırasında bir birine karşın avantajları ve dezavantajları vardır. En temel avantaj dezavantaj ise maliyet ve sulama verimliliği diyebiliriz.
Sulama Sistemleri Çeşitlieri
- Yüzey Sulama Sistemi:
- Salma Sulama: Suyun rastgele serpilmesi.
- Uzun Tava Yöntemi: Paralel engellerle suyun yayılması.
- Adi Tava (Göllendirme) Sulama: Düz arazilere suyun dökülmesi.
- Karık Sulama: Bitki sıraları arasına su verilmesi.
- Yağmurlama Sulama Sistemi:
- Su püskürtülerek bitkilere ulaştırılır.
- Toprak Altı Sulama Sistemi:
- Su toprak altına verilir ve su seviyesi düzenlenir.
- Damla Sulama Sistemi:
- Bitkilere doğrudan su ve gerektiğinde gübre sağlayan bir sistem.
Yüzey Sulama Yöntemleri:
Salma Sulama Yöntemi: Bu yöntemde su, tarla başında bulunan kanallardan tarla üzerine serbestçe bırakılır. Bu yöntem, verim açısından etkisizdir ve nadiren kullanılır. Genellikle sulama alışkanlıklarına veya işçilikten kaçınmaya dayalıdır.
Uzun Tava Yöntemi: Sık ekilen bitkiler için kullanılan bir yöntemdir. Tarla, paralel engellerle bölünür ve sulama suyu arazinin sonuna kadar yayılır.
Adi Tava (Göllendirme) Sulama Yöntemi: Düz veya hafif eğimli araziler için uygundur. Bu yöntem, toprak yüzeyine suyun yayılmasını hedefler.
Karık Sulama Yöntemi: Bitki sıraları arasında oluşturulan oluklardan suyun verildiği bir yöntemdir. Mısır, ayçiçeği, pamuk, meyve ve sebzeler gibi bitkiler için uygundur.
Yağmurlama Sulama Yöntemi:
Bu yöntemde, suyun toprak yüzeyine serpilmesi, ardından mekanik püskürtücülerle yayılması amaçlanır. Genellikle pompalarla su basınçlandırılır ve kapalı borularla sulama başlıklarına taşınır. Bu yöntem, engebeli arazilere uygundur. Yüzey sulama yöntemlerinden sonra çok sık kullanılan bir sulama yöntemdir. Özellikle pompalı sulama sistemlerinde bitki verimli sulama için damla sulamaya uygun değilse kullanılır.
Geniş tarım arazilerinde sıkça kullanılır, buğday, mısır, pamuk gibi bitkiler sulanabilir.
Mini-Spring Yöntemi:
Bu yöntem, yağmurlama sulama ile damla sulama arasında bir seçenek sunar. İnce borularla tarlaya su sağlanır ve ardından küçük yağmurlama başlıklarıyla araziye dağıtılır. Bu sistem taşınabilir ve engebeli arazilerde kullanışlıdır.
Toprak Altı Sulama Yöntemi:
Toprak altı sulama, toprak altına su eklemeyi içeren bir süreçtir. Su seviyesi, bitki kök bölgesinde düzenli bir şekilde muhafaza edilir. Bu yöntem, suyun ve havanın bitki kök bölgesinde en iyi şekilde dengelenmesini sağlar.
Özellikle bağcılık ve sebze bahçelerinde kullanılır.
Damla Sulama Yöntemi
Bu yöntemde, su küçük delikler aracılığıyla toprak yüzeyine veya hemen altına verilir. Su, borularla bitkilerin yanına taşınır ve basınç altında püskürtülür. Bu yöntem sera, meyve, sebze bahçeleri gibi alanlarda ekonomik su kullanımını sağlar ve bitki verimini artırır.
Bahçe ürünleri, sebzeler, üzüm bağları ve narenciye gibi bitkiler için oldukça uygundur. Ayrıca sera yetiştiriciliği için de tercih edilir.
Bahçe Sulama Sistemleri
Bahçe sulama sistemleri, bitkilerin düzenli ve etkili bir şekilde sulanmasını sağlayan sistemlerdir. Bu sistemler genellikle bahçelerde, tarlalarda, parklarda ve diğer açık alanlarda kullanılır. İşte yaygın olarak kullanılan bazı bahçe sulama sistemleri:
Sprinkler Sistemleri:
- Rotary Sprinklerler: Su püskürtmeleri dönen bir başlık üzerinden yayılır.
- Statik Sprinklerler: Sabit bir pozisyonda duran püskürtme başlıklarıdır.
- Pop-up Sprinklerler: Zeminin altına yerleştirilen ve ihtiyaç duyulduğunda yükselen püskürtme başlıklarıdır.
Damlama Sulama Sistemleri:
- Bitkilerin kök bölgelerine doğrudan su veren bir sistemdir.
- Damlama hortumları veya boruları kullanılır.
- Suyu doğrudan bitkilerin kök bölgesine ileterek su israfını azaltır.
Hortumlu Sulama Sistemleri:
- Basit bir şekilde bahçe hortumu kullanarak bitkilere su sağlar.
- El ile veya otomatik bir sulama zamanlayıcısı kullanılarak kontrol edilebilir.
Yağmurlama Sistemleri:
- Büyük alanlarda genellikle tarım arazilerinde kullanılır.
- Yüksek dirençli borular ve püskürtme başlıkları içerir.
Akıllı Sulama Sistemleri:
- Sensörler ve otomatik kontrol sistemleri kullanarak su tüketimini optimize eder.
- Hava durumu, toprak nem seviyeleri ve bitki ihtiyaçları gibi faktörlere bağlı olarak sulama yapar.
Hidroponik Sulama Sistemleri:
- Toprak yerine su içinde besin çözeltisi kullanılır.
- Bitkiler köklerini doğrudan besin çözeltisi içine yerleştirilmiş kaplarda yetiştirilir.
Bahçe sulama sistemleri, su tasarrufu sağlayarak bitkilerin ihtiyaçlarına uygun şekilde sulama yapılmasını sağlar. Bu sistemler, bitkilerin daha sağlıklı büyümesini ve su kaynaklarının daha verimli kullanılmasını amaçlar. Hangi sulama sisteminin kullanılacağı, bahçenin büyüklüğü, bitki türleri ve iklim koşulları gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir.
