Sulama Vanaları
Vanalar, anahat üzerine bağlanır laterallere su geçişini sağlar ve sistemin açılıp kapanmasında görev alır. Manuel sistemlerde sadece küresel vanalar kullanılırken otomatik sistemlerde hem küresel hem de selenoid vanalar kullanılır. Ayrıca hat üzerinde birçok vana kullanılabilir örneğin basınç düşürücü vanalar, hat kesme vanaları vb. Vanalar farklı amaçlar için kullanılabilir. Selenoid vanalar 1’’, 1/2”, 2” çaplarında üretilmektedir. Selenoid vanalar üzerinde bulunan bobin sayesinde control ünitesinden gelen sinyali diyaframa ileterek sistemin açılıp kapanmasında görev alır. İçerisinde bulunan mıknatısın gelen sinyalle aşağı yukarı hareket etmesi ile çalışır.
Sulama Vana Çeşitleri
Açma-kapama, basınç ve akış düzenleme hava çıkış, vakum ve basınç önleme vanaları;
- Tek Yönlü Vana: Suyun tek yönde geçmesine izin veren, geri dönmesini engelleyen vanadır. Değinilen vanalar, sistemin durduğu anlarda akışın geri dönmesini önlediği gibi, büyük sistemlerde meydana gelen şok dalgalarının pompa ve denetim birimine zarar vermesini de engeller.
- Manuel Vanalar: Bu vanalar, sulama sistemlerinde gerek tarlada gerekse ana kumanda grubunda kontrol veya servis ihtiyaçları için fiziksel kapatma imkanı sağlar. Tüm uygulamalar için uygundur.
- Hava boşaltma vanaları (vantuz): Sistem içerisinde oluşacak hava ceplerinin boşaltılması için kullanılırlar.
- Temizleme Vanasi (Boşaltım Vanasi): Boru hatlarındaki pisliklerin zaman zaman temizlenmesi için kullanılır.
- Basinç Regülatörü: sisteme sabit basınçla su verilmesini sağlar, yüksek basınçları düşürür .
- Yikama Manifoldu: Toprak altı damla sulama sistemlerine özgü olmak üzere, sistemin yıkanmasında suyu uzaklaştırmak için lateral boru hatlarının sonuna yıkama manifoldları yerleştirilir.
- Vakum Reliyef Vanası (Vakum Azaltma Vanası): Yüksek basınçları azaltarak sisteme zarar vermesini önler.
- Hidrolik Kontrol Vanaları:Hat basıncı ile çalışan doğrudan diyafram kapatmalı otomatik vanalardır. Tasarımında ön planda tutulan, gövdesinin ve diyaframının minimum basınç kaybında, rahat, düzgün bir akış sağlamasıdır. Hidrolik kontrol vanalarında mil, yatak ve burç gibi aşınan parçalar uzun ömürlüdür. Vanaların tek hareketli parçası diyaframıdır.
- Selenoid Vana: Selenoid vana hava, gaz, su, hidrolik gibi akışkan maddelerin boru hatlarından geçişini sağlamaya yarayan genellikle elektrik kontrollü olan vana çeşitleridir. Üzerine monte edilmiş solenoid bobin kullanılarak vananın uzaktan elektrik sinyali ile kumanda edilmesiyle açma-kapama işlemini gerçekleştiren hidrolik kontrol vanalarıdır.
Vana seçimi yapılarken Nelere Dikkat Edilmeli
Sulama suyun tek yönde geçmesine izin veren vanalar seçmek.
Sulama suyunun geriye akışıyla birlikte sistemin pompa, boru veya vana bozulmalarına neden olmaktadır. Bu tarz arızalara engel olabilmek için tek yönlü vanalar kullanılmalıdır.
Eğimli arazilerde Damla Sulama sisteminin durduğumuzda Eğer ana boru içerisine hava alamaz ise boru içerisinde bulunan su aşağıya doğru akarken arkasındaki boruyu vakum yaparak bir büzer, bunun neticesinde toprak altındaki borular ezilince üzerindeki toprak üzerine oturur ve tekrar istediğimizde sistemden su geçmez toprak üzerinde ise ana boru sürekli sistemin açılıp kapanması esnasında vakum yapmaktan dolayı, ana boru katlanan yerinden yırtılacaktır. Bu vakum etkisini engllemek için hava boşaltma (tahliye) vanaları kullanılmalıdır.
- Selenoid vanaları seçerken debi kontrolü olan vanaları seçmek önemlidir.
- Kimyasal maddeler, UV ışınları ve korozyona karşı dayanıklı vanalar seçilmelidir.
- Kurulum ve taşıması kolay olmalı.
- Vana sayısı ve boyutuna uygun vana kutusu seçilmelidir.