Soya Fasulyesi Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
İçindekiler
- 1 Soya Fasulyesi Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
- 2 Soya Fasulyesi Yetiştiriciliğinde İklim Ve Toprak Yapısı
- 3 Soya Fasulyesi Ne Zaman Ekilir?
- 4 Soya Fasulyesi Nasıl Ekilir?
- 5 Soya Fasulyesi Yetiştiriciliğinde Gübreleme
- 6 Soya Fasulyesi Nasıl Sulanır?
- 7 Soya Fasulyesi Hasadı
- 8 1 Dönümden Ne Kadar Soya Fasulyesi Çıkar?
- 9 Soya Fasulyesi Yetiştiriciliğinde Görülen Hastalık Ve Zararlılar Nelerdir?
Soya fasulyesi yetiştiriciliği, dünya genelinde önemli bir tarımsal faaliyet olarak kabul edilir. Soya fasulyesi, toprağa azot kazandırarak toprak verimliliğini artırması ve ekim nöbeti için uygun bir bitki olması nedeniyle çiftçiler tarafından tercih edilir. Yetiştiriciliği için genellikle sıcak ve nemli iklimler tercih edilir, ancak birçok farklı iklim koşulunda da başarıyla yetiştirilebilir. Soya bitkisi, genellikle tohumdan yetiştirilir ve tohum ekimiyle başlayan bir dizi tarımsal uygulama sürecini içerir. Toprak hazırlığı, ekim, sulama, gübreleme, zararlı böceklerle mücadele ve hasat gibi adımlar, başarılı bir soya fasulyesi yetiştiriciliği için önemlidir. Soya fasulyesi, yüksek oranda protein içerdiği için hem insan beslenmesinde hem de hayvan yemi olarak kullanılır. Ayrıca, endüstriyel kullanım için soya yağı, unu ve küspesi gibi birçok ürün elde edilir. Soya fasulyesi yetiştiriciliği, çiftçilere ekonomik olarak da fayda sağlayarak tarım gelirlerini artırır ve gıda endüstrisi için önemli bir hammaddeden kaynağı sağlar.
Soya Fasulyesi Yetiştiriciliğinde İklim Ve Toprak Yapısı
Soya bitkisi için uygun bir ortamın sağlanması için Mayıs-Eylül ayları arasında ortalama günlük sıcaklığın 25°C olduğu yerler tercih edilir. Ancak, 18°C’nin altındaki ve 40°C’nin üstündeki sıcaklıkların soyanın gelişimini olumsuz etkileyebilir. Soya bitkisinin yetişme dönemi boyunca 550-600 mm suya ihtiyacı vardır. Soyanın çimlenmesi için toprak ısısının yükseldiği nisan ayı sonlarına kadar beklenmesi, çıkış garantisi için önemlidir. Düşük ve çok yüksek sıcaklıkların, yaprak ve çiçek gelişimini engelleyebileceği veya azaltabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Aşırı sıcak bölgelerde düşük hava neminin, verimi olumsuz etkileyebileceği için sulama ile nem ortamının sağlanması önemlidir. Soya, kumlu-killi topraklar başta olmak üzere farklı toprak tiplerinde yetişebilir. Ancak, tuzlu ve çorak topraklarda verimde önemli düşüşler görülebilir. Toprağın asitliği de önemlidir; genellikle orta seviyelerdeki (pH: 6.0-6.5) toprak asitliği soya için uygundur. Asit karakterli gübrelerin kullanılmaması ve mısır için uygun olan iklim ve toprak şartlarının soya yetiştiriciliği için de başarılı olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
Soya Fasulyesi Ne Zaman Ekilir?
Soya fasulyesinin ekim zamanı, toprak sıcaklığının ortalama 10°C’ye ulaştığı zaman olarak belirlenir. Ana ürün olarak yetiştirilen soya fasulyesi genellikle bütün bölgelerde nisan ayının ortalarından itibaren en kısa zamanda ekilmelidir. Bu dönem, toprak sıcaklığının uygun seviyeye ulaştığı ve bitkinin sağlıklı bir şekilde çimlenebileceği zamanı ifade eder. İkinci ürün olarak ekilen soya fasulyesi için ise ekim zamanı daha sınırlıdır. İkinci ürün soya fasulyesi ekimi en geç temmuz ayının ilk haftasına kadar yapılır. Bu, bitkinin yeterli büyüme ve gelişme süresine sahip olması için önemlidir.
Soya Fasulyesi Nasıl Ekilir?
Soya fasulyesi, daha öncenden hazırlanan tohum yatağına 2-3 cm derinliğe ekilmelidir. Dekar başına yaklaşık 40-45 bin bitki bulunmalıdır. Bu nedenle, sıra arası ve üzeri mesafeleri 70×3 veya 50×5 cm civarlarında olabilir. Makine ile sıra arası işleme güçlük yaratmıyorsa, sıra arası mesafe 40-45 cm olabilir. Bu durumda sıra üzeri mesafe 5-6 cm olacaktır. Bir dekara atılacak tohumluk miktarı, tohumların büyüklüğüne bağlı olarak değişir. Eğer tohumlar iri ise, 7-7,5 kg, küçük ise, 6-6,5 kg olarak hesaplanır. Tohumların çimlenme yeteneğinin en az %90 olması, verimli bir hasat için önemlidir.
Soya Fasulyesi Yetiştiriciliğinde Gübreleme
Soya fasulyesi üretiminde gübreleme, verimli bir üretim için hayati öneme sahiptir. Baklagil bir bitki olan soya, atmosferden azot fiksasyonu yapabilen özel özelliklere sahiptir. Ancak, geçmişteki soya ekimine veya transferine bağlı olarak azot yetersizliği yaşanabilir. Bu durumda, ekim öncesi veya ekimle birlikte Azotlu gübre uygulanabilir. Fosfor, soya bitkisinin kök gelişimi ve büyüme döneminde önemlidir. Ekimle birlikte fosforlu gübre takviyesi önerilir. Türkiye topraklarında genellikle yeterli miktarda Potasyum bulunur. Bu nedenle ekstra hava gübresi gerekli değildir. Topraktaki mikrobesinlerin varlığı da önemlidir. Toprak analizi yapılarak Besinlerin besin içerikleri belirlenmeli ve eksiklikler doğru gübreleme ile giderilmelidir.
Soya Fasulyesi Nasıl Sulanır?
Soya bitkisi büyüme süresi boyunca bir dekara 500-600 ton suya ihtiyaç duyar. Bu su miktarı, başlangıç ekiminden hasadına kadar sürekli olarak toprakta bulunmalıdır. Sulama işlemi genellikle tarla tavalara bölünerek devam eder. Bitki yaklaşık 8-10 cm boyuna ulaştığında ilk sulama yapılır. Aksi takdirde bitki boyu kısa kalır ve ilk bakla çiçekleri düşük olur. Bu da verimde kayıplara yol açabilir. Çiçeklenme başlangıcı ve bakla oluşumu dönemleri, soyanın en fazla suya ihtiyaç duyduğu zamanlardır. İkinci ve üçüncü sulamalar bu dönemlerde yapılmalıdır.
Soya Fasulyesi Hasadı
Hasat, soya bitkisinin tamamen sarararak yapraklarının döküldüğü ve baklaların kuruyarak tanelerin sertleştiği dönemde gerçekleştirilir. Bu aşamada taneler en fazla %13 nem içermelidir. Bu nem oranı, tanelerin depolanması ve işlenmesi sürecinde kaliteyi korumak için önemlidir. Bu nedenle, hasat zamanı dikkatlice belirlenmeli ve tanelerin nem içeriği düzenli olarak kontrol edilmelidir.
1 Dönümden Ne Kadar Soya Fasulyesi Çıkar?
Soya fasulyesi yetiştiriciliğinde, genellikle dekar başına 450 ile 550 kilogram arasında bir verim elde edilmektedir. Bu verim, çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Ancak uygun iklim koşulları, toprak kalitesi, sulama düzeni ve gübreleme uygulamaları gibi etkenlerin dikkatlice yönetilmesi bu aralıkta verim alınmasını sağlar. Çiftçiler, optimal koşulları sağlamak ve bitkinin ihtiyaçlarını karşılamak için dikkatli bir yetiştirme süreci izlemelidir. Ayrıca, hasat zamanının doğru belirlenmesi ve hasat işleminin titizlikle yapılması da verim üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Bu yöntemlerle, soya fasulyesi yetiştiriciliğinde istikrarlı bir şekilde yüksek verimler elde etmek mümkündür.
Soya Fasulyesi Yetiştiriciliğinde Görülen Hastalık Ve Zararlılar Nelerdir?
Soyanın yetiştirilmesi sırasında bir çok hastalık ve zararlı organizma ile karşılaşılır. Bu zararlılar arasında nematodlar, mildiyö ve virüsler önemli zararlar verebilir. Ayrıca, beyaz sinekler, kırmızı örümcekler, yeşil kurtlar, ve pamuk çizgili yaprak kurtları gibi zararlılar da soya bitkisine zarar verebilir. Türkiye’de, özellikle Ege Bölgesi’nde kırmızı örümcek zararı sıkça görülmektedir. Zararlıların kontrolü için etkili bir yöntem ilaçlamadır. Örneğin, kırmızı örümceklerin kontrolü için ilaçlama yapılması, bir yaprakta 10 adet kırmızı örümcek tespit edildiğinde önerilir. Bu şekilde, zararlıların neden olabileceği potansiyel hasarlar önceden engellenebilir ve soya bitkisinin sağlıklı büyümesi ve verimli bir şekilde gelişmesi sağlanabilir.