Seracılık hibe ve destekleri, tarımsal üretimin artırılması, istihdamın desteklenmesi ve ülke ekonomisine katkı sağlanması amacıyla önemli bir role sahiptir. Bu destekler, çiftçilerin modern sera teknolojilerine erişimini kolaylaştırırken, tarımsal üretimde verimliliği artırarak gıda güvenliğine katkı sağlar. İklim değişiklikleri ve artan nüfus gibi etkenler, tarımsal üretimdeki verimliliği artırma ihtiyacını öne çıkarmıştır. Bu bağlamda, seracılık modern tarımın vazgeçilmez unsurlarından biri haline gelmiştir.
Seracılık, mevsim koşullarına bağlı olmadan yıl boyunca sürekli üretim yapabilme esnekliği sunmasıyla öne çıkmaktadır. Ancak, seracılık işletmelerinin kurulması ve işletilmesi oldukça maliyetlidir. Bu noktada devlet destekleri ve hibe programları devreye girer. Türkiye’de seracılık faaliyetlerini teşvik etmek amacıyla çeşitli kurumlar tarafından sunulan hibe ve destekler, yatırımcılara önemli avantajlar sağlar. Seracılık hibe ve destekleri genellikle yatırımın farklı aşamalarında sunulur. Yatırımın finansmanı, teknolojik donanımın sağlanması, altyapının iyileştirilmesi gibi çeşitli alanlarda destekler bulunur. Özellikle yeni ve modern sera tesislerinin kurulması, teknolojik altyapının güçlendirilmesi ve verimliliğin artırılması yönünde yoğun teşvikler sunulmaktadır. Bu desteklerden yararlanabilmek için genellikle belirli kriterler ve başvuru süreçleri bulunur.
Türkiye'nin Seracılıkta ve Örtüaltı Üretimde Mevcut Durumu
Osmanlı İmparatorluğu’ndan Cumhuriyet’in ilk yıllarına kadar ticari amaçlarla sınırlı olan seracılık, özellikle 1970’lerde plastik örtü malzemelerinin kullanımıyla önemli bir ivme kazanmıştır. Bu dönemde, özellikle Akdeniz ve Marmara bölgelerinde seracılık faaliyetleri hızla yaygınlaşmış ve büyümüştür. Son yıllarda ise Türkiye’deki seracılık sektörü büyük bir gelişme göstermiştir. 2020 yılında ülkemizde toplam 31.200.000 ton sebze üretilmiş olup bunun 7,8 milyon tonu örtüaltında gerçekleştirilmiştir. Türkiye’nin örtüaltı varlığı, 805.159 dekarlık bir alana ulaşarak dünya genelinde ilk dört ülke arasında yer almaktadır. Son on yılda, örtüaltı işletmelerinin ortalama büyüklüğü yaklaşık olarak 2 dekardan 4 dekara yükselmiştir.
Özellikle son yıllarda Tarım ve Orman Bakanlığı ile ilgili kurumların sağladığı desteklerle birlikte, modern tekniklerle üretim yapan örtüaltı işletmeleri hızla artmaktadır. Ülkemizdeki örtüaltı bitkisel üretimin değeri yaklaşık olarak 10 milyar TL civarındadır. Örtüaltı sebze üretiminde özellikle Antalya %48’lik payla ilk sıradadır. Bu ilimizi sırasıyla Mersin, Adana ve Muğla takip etmektedir. Bu dört ilde gerçekleşen örtüaltı üretimi ülke genelindeki üretimin %86’sını oluşturmaktadır.
Türkiye, jeotermal enerji kaynakları açısından Avrupa’da birinci, dünya genelinde ise yedinci sırada yer almaktadır. Jeotermal enerji ile ısıtılan sera varlığı ise yaklaşık 4.345 dekardır. Örtüaltı üretimde sebze, meyve ve süs bitkileri üretiminin yanı sıra, modern sera varlığı da 13 bin dekar civarındadır ve bu seralarda topraksız tarım metoduyla ihracata yönelik üretim yapılmaktadır.

Seracılık ve Örtüaltı Üretime Verilen Destekler Nelerdir?
Seracılık ve örtüaltı üretim alanında destekler, yatırım ve işletme aşamalarında çeşitli şekillerde sağlanmaktadır. İşte bu desteklerin detayları:
A- Yatırım Aşamasında Sağlanan Destekler:
-
Faiz İndirimli Krediler: Yatırım ve işletme kredileri, kontrollü örtüaltı tarım ve geleneksel bitkisel üretim için özel olarak düşük faizli kredi imkanları sunmaktadır. Yeni modern sera tesisleri veya mevcut sera işletmelerinin teknik altyapısının iyileştirilmesi için %50 ila %100 arasında faiz indirimleri uygulanabilmektedir.
-
Kırsal Kalkınma Yatırımlarını Destekleme Programı: Ekonomik yatırımlar kapsamında, alternatif enerji kaynakları kullanılarak yapılan sera projelerine %50 hibe desteği sağlanmaktadır.
-
Mera Alanlarının Jeotermal Isıtmalı Teknolojik Seralara Tahsisi: Jeotermal kaynaklardan faydalanarak teknolojik sera yatırımları için mera alanlarının tahsisinde destek sağlanmaktadır.
-
Hazine Arazileri Kullanım İzni: Teknolojik ve jeotermal sera yatırımları için belirli koşulları sağlayan yatırımcılara hazineye ait taşınmazların kullanım izni veya irtifak hakkı tesis edilebilmektedir.
-
Bölgesel Yatırım Teşvikleri: Yatırım teşvik bölgelerine göre değişen desteklerle, seracılık yatırımları vergi muafiyeti, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi gibi avantajlardan faydalanabilmektedir.
B- İşletme Aşamasında Sağlanan Destekler:
-
Örtüaltı Kayıt Sistemine Kayıt Yaptıran Üreticilere Sağlanan Destekler: Örtüaltı kayıt sistemine kayıt yaptıran üreticiler, TARSİM, Bombus arısı, biyolojik ve biyoteknolojik mücadele desteklemelerinden faydalanabilmektedir.
-
Mazot ve Gübre Desteği: Örtüaltı üretim yapan işletmelere mazot ve gübre desteği sağlanmaktadır.
-
Örtüaltı İyi Tarım Desteği: İyi tarım uygulamalarını desteklemek amacıyla örtüaltı üretim yapan işletmelere bireysel ve grup sertifikasyon destekleri sağlanmaktadır.
-
Diğer Destekler: Küçük aile işletmesi desteği, TARSİM (sera sigortası) desteği, örtüaltı bombus arısı desteği, biyolojik ve biyoteknolojik mücadele destekleri gibi çeşitli destekler de örtüaltı üretim işletmelerine sunulmaktadır.

2024 Sera Hibe Desteği Başvurusu Ne Zaman?
Kırsal Kalkınma Destekleri çerçevesinde Tarıma Dayalı Ekonomik Yatırımların ve Kırsal Ekonomik Altyapı Yatırımlarının Desteklenmesine dair Cumhurbaşkanı Kararı (Karar No: 2800), 28 Temmuz 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu karara dayanarak hazırlanan Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Tarıma Dayalı Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2023/51) ise 29 Aralık 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Bu çerçevede, 2023-2024 Başvuru Dönemi için Kırsal Kalkınma Destekleri Kapsamında Tarıma Dayalı Yatırımlar Uygulama Rehberi oluşturulmuş ve uygulamaya konmuştur. Başvurular, 3 Ocak 2024 tarihinde başlamış ve 19 Şubat 2024 tarihinde sona ermiştir. Başvurular, www.tarimorman.gov.tr adresinden gerçekleştirilmiştir. Ancak, belirtmek gerekir ki başvuru süresi geçmiştir.
Ziraat Bankası Bitkisel Üretim Kredileri
1 Ocak 2024 tarihi itibariyle yürürlüğe giren Hazine destekli düşük faizli tarım kredileri kararnamesi, Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından 2024, 2025 ve 2026 yıllarında tarımsal alanda kullandırılacak kredi limitlerinde ve kriterlerinde önemli değişiklikler içermektedir. Resmi Gazete’nin 30 Aralık 2023 tarihli sayısında yayımlanan Cumhurbaşkanlığı’nın “T.C. Ziraat Bankası AŞ. ve Tarım Kredi Kooperatifleri’nce Tarımsal Üretime Dair Hazine Faiz Destekli Yatırım ve İşletme Kredisi Kullandırılmasına İlişkin Karar”ı ile kredi limitleri artırılmış ve kredi kullananlar için kriterlerde değişiklikler yapılmıştır. Bu karar, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiş olup, 31 Aralık 2026 tarihine kadar uygulanacaktır. Kredi limitleri her yılın sonunda revize edilecek olup, bu kararın detaylarına ulaşmak için ilgili belgelere başvurulabilir. Daha detaylı bilgi için; https://www.ziraatbank.com.tr/tr/ticari/tarim ziyaret edebilirsiniz.