Soğan Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
İçindekiler
- 1 Soğan Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
- 2 Soğan Yetiştiriciliğinde İklim Ve Toprak Yapısı Nasıl Olmalıdır?
- 3 Soğan Baş Tutması
- 4 Soğan Nasıl Yetiştirilir? Soğan Ekimi Nasıl Yapılır?
- 5 Soğan Yetiştiriciliğinde Gübreleme
- 6 Soğan Yetiştiriciliğinde Sulama
- 7 Taze Soğan İçin Hasat Ne Zaman Yapılır?
- 8 1 Dönümden Kaç Kg Kuru Soğan Çıkar?
- 9 Kuru Soğan Hasadı
- 10 Soğan Yetiştiriciliğinde Görülen Hastalık Ve Zararlılar Nelerdir?
Soğan yetiştiriciliği, tarımsal üretimde önemli bir yer tutan ve dünya genelinde yaygın olarak yapılan bir faaliyettir. Soğan yetiştiriciliği tarımsal üretimin önemli bir parçasıdır ve dünya genelinde yaygın olarak gerçekleştirilir. Soğan, besleyici ve lezzetli bir sebze olmasıyla bilinir ve birçok yemek tarifinde önemli bir malzeme olarak kullanılır. Soğanın farklı çeşitleri ve türleri bulunmakla birlikte, iklim koşullarına ve toprak özelliklerine uygun olarak farklı bölgelerde yetiştirilir. Bu süreç, toprak hazırlığı, ekim, sulama, gübreleme, zararlılarla mücadele ve hasat gibi çeşitli aşamalardan oluşur. Türkiye gibi soğan yetiştiriciliğinin yoğun olarak yapıldığı ülkelerde, bu faaliyet çiftçilere önemli bir gelir kaynağı sağlarken, aynı zamanda gıda endüstrisine hammaddesi temin eder ve ticarette önemli bir role sahiptir.
Soğan Yetiştiriciliğinde İklim Ve Toprak Yapısı Nasıl Olmalıdır?
Soğan yetiştiriciliği için uygun iklim ve toprak koşulları oldukça önemlidir. Soğan bitkisi, serin ve nemli bir ortamda en iyi şekilde gelişir. Bu bitki aynı zamanda dona karşı da dayanıklıdır. Toprak yapısı açısından, soğan genellikle hafif ve iyi drenajlı toprakları tercih eder. Kumlu-tınlı ve humusça zengin killi-kumlu topraklar, soğan yetiştiriciliği için en uygun olanıdır. İyi drenajlı topraklar, suyun birikmesini önler ve soğan köklerinin sağlıklı gelişimini destekler. Toprağın pH seviyesi de önemlidir ve en uygun değerler 6 ile 6,5 arasındadır. Bu koşullar altında, sağlıklı ve verimli bir soğan hasadı elde etmek mümkündür.
Soğan Baş Tutması
Erken büyüme aşamasında serin hava önemlidir, ancak baş bağlama ve olgunlaşma süreci için daha sıcak ortamlar gereklidir. Ortalama sıcaklık erken aşamada 12,8 ºC’nin altında olmalı, baş bağlama döneminde 21 ºC, olgunlaşma için ise 24-27 ºC aralığında olmalıdır.
Soğan Nasıl Yetiştirilir? Soğan Ekimi Nasıl Yapılır?
Soğan yetiştiriciliği üç farklı şekilde gerçekleştirilir. İlk yöntem doğrudan tohum ekimiyle başlar ve aynı vegetasyon dönemi içinde 5-6 aylık bir süreçte hasat edilir. İkinci yöntem olan arpacık ile yapılan yetiştiricilikte, ilk yıl arpacıklar elde edilir. İkinci yıl bu arpacıklar ekilerek baş elde edilir. Üçüncü yöntem ise fideyle yapılan yetiştiriciliktir ve tohum ekimiyle aynı süreye sahiptir; ancak aynı yıl içinde baş elde edilir. Ekonomik açıdan en uygun yöntem doğrudan tohum ekimiyle olanıdır. Bu yöntemin başarıyla uygulanabilmesi için tarlada çok iyi bir toprak hazırlığı yapılması gerekir. Tarla, sonbaharda işlenir ve işlemeden önce dekara 2-4 ton yanmış ahır gübresi atılır. Akdeniz bölgesinde tohum ekim tarihi genellikle 15 Ağustos ile 15 Ekim arasındaki döneme denk gelir. Ekimden önce toprak tava gelir gelmez yüzlek işlenir. Toprak, kültivatör ve tırmıkla iyice parçalanır, ardından bastırılır ve tohumlar ekilir. Bitki sıra aralığı 20-30 cm olmalıdır ve bitkiler 10 cm yüksekliğe ulaştığında sıra üstü mesafeleri ayarlamak için elle seyreltme yapılır.
Soğan Yetiştiriciliğinde Gübreleme
Soğan yetiştiriciliğinde gübreleme, bitkinin ihtiyaç duyduğu besin maddelerini sağlayarak sağlıklı büyümesini ve yüksek verim alınmasını sağlar. Gübreleme genellikle organik ve kimyasal gübrelerin kullanımını içerir. Gübreleme işlemi genellikle toprak hazırlığı aşamasında yapılır ve toprak analizi sonuçlarına göre belirlenen miktarlarda kullanılır. Organik gübreler, toprağın yapısını iyileştirir, toprağın su ve besin tutma kapasitesini artırır ve toprağı besleyerek bitkilerin sağlıklı büyümesini teşvik eder. Kimyasal gübreler ise tohum ekimi öncesinde veya bitkiler büyümeye başladıktan sonra belirli aralıklarla uygulanır ve genellikle azot, fosfor ve potasyum gibi ana besin maddelerini içerir. Ayrıca, toprak analizi sonuçlarına göre eksiklik yaşanan mikroelementlerin bitkilere sağlanması için mikroelement gübreleri de kullanılabilir. Gübreleme miktarı ve zamanlaması, yetiştirilen soğan çeşidine, toprağın özelliklerine ve iklim koşullarına bağlı olarak değişebilir. Gübreleme miktarı ve türleri konusunda yerel tarım uzmanlarından veya tarım danışmanlarından destek almak önemlidir.
Soğan Yetiştiriciliğinde Sulama
Soğan yetiştiriciliğinde, bitkinin vegetasyon dönemi boyunca 450-500 mm yağış miktarı sağlanamıyorsa, sulama gerekebilir. En uygun sulama yöntemi genellikle yağmurlama sistemidir ve genellikle 1-2 sulama yeterli olabilir. Ancak baş olgunlaştırma döneminde sulama yapılmamalıdır, çünkü bu dönemde sulama, soğanın depolanmasını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, sulama programı ve yöntemleri, yerel iklim koşullarına ve bitkinin büyüme evrelerine göre dikkatlice ayarlanmalıdır.
Taze Soğan İçin Hasat Ne Zaman Yapılır?
Soğanlar genellikle 1-2 cm çapına ulaştığında hasat edilir. Hasat edilen soğanların üst yaprakları özenle temizlenir ve kökleri yıkanarak arındırılır. Daha sonra, soğanlar genellikle demetler halinde düzenlenerek pazarlanır. Bu işlem, soğanların taze ve sunum açısından çekici bir şekilde satışa sunulmasını sağlar.
1 Dönümden Kaç Kg Kuru Soğan Çıkar?
Bir dönümlük alandan uygun koşullarda yetiştirildiğinde, genellikle 1 ile 1.5 ton arasında arpacık elde edilebilir. Bu miktar, ekim koşulları, iklim şartları ve gübreleme gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Baş soğan üretiminde kullanılacak arpacıkların çapı da önemlidir ve genellikle 1.0 ile 1.8 cm arasında olması tercih edilir. Dekara ekim yaparken gereken arpacık miktarı ise yaklaşık olarak 35 ile 40 kilogram arasında değişir. Bu miktar, toprak verimliliği, çeşit seçimi ve ekim yoğunluğu gibi faktörlere göre ayarlanabilir.
Kuru Soğan Hasadı
Hasat öncesi, depolamada zorluk çekmemek için sulama kesilmelidir. Soğanlar, belirli bir büyüklüğe ulaşıp yaprakları sararmaya başladığında hasat zamanı gelmiş demektir. Bu süreçte soğanların üst kısımları kırılarak yere yatırılır. Yaklaşık 15-20 gün sonra, soğanların dış yaprakları tamamen kurur ve soğanlar topraktan sökülüp çıkarılır. Daha sonra, hasat edilen soğanlar güneşte kurutularak depolanmaya hazır hale getirilir. Soğanların topraktan sökümü genellikle elle yapılır ve hasat edilen soğanların üst kuru sapları kopartılır. Turfanda soğanlarda kurutma işlemi genellikle yapılmaz.
Soğan Yetiştiriciliğinde Görülen Hastalık Ve Zararlılar Nelerdir?
Soğan yetiştiriciliğinde en sık karşılaşılan hastalıklar arasında mildiyö ve soğan sürme hastalığı öne çıkar. Soğanda yaygın zararlılar arasında ise soğan sineği ve soğan sap nematodu bulunmaktadır. Hastalık ve zararlıların kontrolü için çiftçiler, dayanıklı çeşitlerin tercih edilmesi ve hastalık taşıyan bitkilerin imha edilmesi gibi kültürel önlemlere başvurur. Ayrıca, kimyasal mücadele yöntemleri de kullanılarak ilaçlama yapılır. Ortam sıcaklığı 16 dereceyi, nem oranı ise %80’i aştığında ilaçlama süreci başlatılır ve ilk hastalık belirtileri görüldüğünde hemen müdahale edilir.