İçindekiler
Danaburnu Böceği Nedir?
Danaburnu böceği, latince adıyla “Gryllotalpa gryllotalpa ,” güçlü ve büyük bir böcek türüdür ve dünya genelinde özellikle tropikal bölgelerde bulunur. Genellikle Amerika, Orta Amerika, Güney Amerika ve Batı Afrika’da görülür. Bu böcekler, büyüklükleri ve görkemli boynuzlarıyla dikkat çekerler ve böcek dünyasının en büyükleri arasında yer alırlar. Gryllotalpa gryllotalpa birçok Avrupa ülkesinde nesli tükenmekte veya tehdit altında olan bir böcek olarak sınıflandırılmakta olup, yasalarla korunmaktadır.
Danaburnu Böceğinin Yaşam Döngüsü ve Görünümü
Danaburnunun parmaksı çıkıntılarla (toprağı kazmak üzere bir adaptasyon) büyük ölçüde geniş ön ayakları vardır. Yetişkinler grimsi kahverengi ile sarımsı kahverengi renkte kalın vücutlara sahip ve 35-50 mm boyundadır ve ince tüylerden oluşan kadifemsi bir tabakayla kaplıdır. Kısa ön kanatları ve uzunlamasına yuvarlanan ve böcek hareketsizken görece göze çarpmayan büyük, uzun arka kanatları vardır. Bu böceklerin en dikkat çekici özelliği, erkeklerin başlarının önünde büyüyebilen uzun boynuzlardır. Bu boynuzlar, çiftleşme mücadelelerinde rakiplerini itmek veya savunmak için kullanılır. Dişi Danaburnu böceklerinin ise daha küçük boynuzları vardır.
Danaburnu böcekleri, özellikle odunları çürüten larvaları ve meyveleri yiyerek beslenirler. Yetişkinler ise nadiren beslenirler ve yaşamlarının büyük bir kısmını çiftleşme ve üreme faaliyetlerine ayırırlar.
Danaburunları, toprağı kazarak, yüzeyin birkaç cm altında tüneller oluşturur. Bu böcekler genellikle tropikal ormanlarda ve yağmur ormanlarında yaşarlar. Larvaları, çürümüş ağaçlarda bulunur.Geceleri, özellikle de sıcak yaz akşamları, yetişkinler yüzeye çıkıp sürüler halinde uçabilir. Yetişkin erkekler, cırıldama yeteneğine sahiptir ve dişileri cezbetmek için bunu yaparlar.
Çiftleşme dönemi geldiğinde, erkekler boynuzlarıyla rakipleriyle mücadele ederler ve kazananlar dişileri çiftleşmeye davet edebilirler. Dişiler yumurtalarını toprağa bırakır ve larvalar toprak içinde gelişir. Dişiler, çiftleşmenin ardından 100-300 yumurta bıraktıkları büyük bir yeraltı odası oluşturur. Yavrular 2-3 hafta içinde yumurtadan çıkar, ancak dişi, nimfler ikinci instarlara ulaşana kadar yavrularıyla ilgilenmeyi sürdürür. Ardından nimfler beslenmek ve bağımsız gelişmek için ayrılır. Yumurta evresinden gelişerek yetişkin evresine geçme, Güney Avrupa’da bir yıl kadar ve daha serin bölgelerde 18 aya kadar sürer.
Danaburnu Evlerde ve Bahçelerde neden Görülür?
Danaburnu böcekleri, özellikle bahçelerde ve evlerin yakınlarında görülebilir, ancak bu durumlar doğal yaşam alanlarının tahrip edilmesi veya çevresel değişiklikler nedeniyle olabilir. Danaburnu böceğinin evlerde ve bahçelerde görülmesinin nedenleri şu şekilde açıklanabilir;
- Çevresel Değişiklikler: Doğal yaşam alanlarının tahrip edilmesi veya değiştirilmesi, Danaburnu böceklerinin daha insan yapısı alanlara göç etmelerine neden olabilir. Ormanların kesilmesi, böceklerin doğal yaşam alanlarının yok olmasına yol açabilir ve bu da böcekleri insanların yaşadığı bölgelere çekmelerine neden olabilir.
- Işık Kirliliği: Işık kirliliği, böceklerin gece vakti aktif oldukları alanlarda daha fazla görülmesine neden olabilir. Evlerin etrafında veya sokaklarda yoğun aydınlatma, bu tür böcekleri çekebilir.
- Meyve Ağaçları ve Bahçeler: Danaburnu böcekleri, meyve ağaçlarına ve bahçelere çekilebilirler. Çürümüş meyveler ve ağaç kabukları, larvalarının ve yetişkinlerinin besin kaynağıdır. Bu nedenle, meyve bahçeleri ve bahçeler, bu böceklerin çevresinde bulunmalarına neden olabilir.
- Rastgele Göçler: Bazı durumlarda, Danaburnu böcekleri rastgele göç edebilirler. Bu, belirli bir neden olmaksızın bir bölgeden diğerine hareket ettikleri anlamına gelir. Bu tür göçler sırasında evlerin ve bahçelerin yakınından geçebilirler.
- Çiftleşme ve Üreme: Çiftleşme döneminde, erkek Danaburnu böcekleri sıklıkla dişileri bulmak için geniş alanlar üzerinde uçarlar. Bu, bu böceklerin evlerin ve bahçelerin üzerinde uçtuklarında daha fazla görülmesine yol açabilir.
Danaburnu Böceğinin Zararları
Danaburnu böceği zararları, yaşam şeklinden kaynaklanmaktadır. Toprak içinde galeri açarak ilerleyen Danaburnu böceği, bu sırada rastladıkları tohumları, kökler, yumruları, aklınıza gelebilecek tüm bitkisel materyalleri kemirerek yoluna devam etmektedir. Bu nedenle bitkilerin ölmelerine ve geniş alanda tahribata neden olmaktadır. Yanı kısaca Danaburnu, ayrım gözetmeksizin kökleri ve gövdelerin dip kısımlarını yemektedir.
Özellikle yeni dikilmiş fidanlar, fideler, ekinler Danaburnu böceğinin zararına uğramaktadır. Taçlardan ve gelişmekte olan meyveciklerden, meyvelerden beslenen böcekler, özellikle kökleri ve gövdelerin diplerini kemirerek tüketmektedir. Danaburunları, örneğin çilekte, taçlardan ve gelişmekte olan meyvecikleri ve meyvelerden de beslenebilir. Beslenme sonucu Danaburnu galerileri üzerinde bulunan ve kökünden tahrip olan ekinlerin büyümesi durmakta ve birçoğu kısa sürede kurumaktadır. Danaburnu böceği tarlada ilerlerken tohum yataklarını bozan zararı nedeniyle, çimlenmekte ve büyümekte olan tohumları da işlevsiz hale getirmektedir. Danaburnu zararlısı en çok; mısır, çeltik, buğday, sebzeler, ayçiçeği, süs bitkileri, pamuk, tütün, meyve ve orman fidelerine konukçuluk yapmaktadır.
Aslında bitkiler, bu zararlının beslendiği gıdaların küçük bir kısmını oluşturmaktadır. Danaburnu zararlısı, diğer böcekleri, solucanları ve hayvanları da yemektedir.
Danaburnu Böceği İlacı ve Mücadelesi
Kimyasal mücadele, serada varlığı belirlendikten sonra yoğunluğuna bakılmaksızın yapılır. Mücadelesinde zehirli yem kullanılır.
Zehirli yem hazırlamak için, 10 kg kepeğe 500 gr şeker ve uygun insektisit ilaç ıslatılmadan karıştırılır. Daha sonra bu karışıma sünger kıvamına gelene kadar su eklenir ve akşam üzeri sulama yapıldıktan sonra, 5-8 kg/da olacak şekilde bitkilerin kök boğazı civarına homojen bir şekilde dağıtılır.
Danaburnu böceği için en uygun görülen insektisit Chlorpyrifos-ethyl’dir. İnsektisitler Danaburbu popülasyonlarını kontrol etmek için kullanılabilir, ancak Danaburnu insektisitlerinin etiket talimatlarına uygun olarak kullanılması önemlidir.
Organik ve Doğal Mücadele Yöntemleri
Danaburnu böceği’nin doğal mücadelesinde en etkili yöntemlerden biri kültür alanlarında daha nemli bölgeler seçilerek arazinin çeşitli yerlerinde toprak 40 cm derinliğinde kazılır. Kazılan çukur 1 metre uzunluğu ve 1 metre genişliğinde olabilir. Daha çok arazi büyüklüğüne göre kazılan çukurların sayısı ve genişlikleri değişkenlik gösterir. Daha sonra açılan çukurlar ahır gübresi ile doldurulur. Danaburnu bu açılan çukurlarda kışı geçirir, ilk baharda burada kışlayan danaburnu yumurtaları ve nimfleri ile küçük bölgelerde mücadele etmek kolaylaşır. Bu bölgeler kısmi kimyasal ilaç uygulamaları ile popülasyonu büyük ölçülerde kontrol altına almak mümkündür.
Bir diğer kültürel önlem ise; tabi bu yöntem daha küçük araziler için geçerlidir. Aşırı sulama yapılarak, toprak altında bulunan danaburnu yuvaları tahrip edilerek ortamdan uzaklaşmaları sağlanabilir. Tarım yapılan arazilerde, üretim sezonu sonunda derin toprak işlemesi yapılarak da Danaburnu böceği ile mücadele edilebilir.
Danaburnu Böceği için Önlem ve Korunma İpuçları
Eğer meyve ağaçları veya bahçeleriniz varsa, böceklerin zarar verebileceği bitkilere dikkat edilmelidir. Zarar gören meyve ağaçlarını veya bitkileri korumak için uygun önlemleri almalıdır. Aynı zamanda meyve artıklar ve çürümüş mahsüller bahçeden mutlaka uzaklaştırılmalıdır. Arazi veya Meyve bahçesinde uygun sulama ve gübreleme yapmakta oldukça önemlidir.
Danaburnu böcekleri gece vakti de aktif olmaktadırlar ve ışık Danaburnu böceklerinin arazi çevresinde daha fazla görünmelerine neden olabilir. Bu nedenle, geceleri fazla aydınlatma yapmaktan kaçınılmalı veya gereksiz ışıklandırma yapılmamalıdır.
Danaburnu böceklerinin uzun mesafeler kat edebildiğini akılda tutmak da önemlidir, bu nedenle çevredeki ekim sahalarında da kontrol önlemleri alınmalıdır.