Sürdürülebilir Akıllı Şehirler
Sürdürülebilir akıllı şehirler, sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmek, kentsel hizmetlerin işletme maliyetlerini azaltmak ve hizmet kalitesini ve kentin yönetim verimliliğini artırmak amacıyla teknolojiyi kullanan şehirler akıllı şehirlerdir. Akıllı şehir kavramı akıllı kavramının şehrin insan dahil olmak üzere bütün parametrelerine yayıldığı geniş bir pencere sunuyor. Akıllı şehir akıllı ekonomi, akıllı insan, akıllı yönetim, akıllı mobility, akıllı çevre ve akıllı yaşam karakteristiklerini içermelidir. Bununla birlikte akıllı şehrin sahip olması gereken katmanlar vardır. Bu katmanları en alt katmandan en üst katmana doğru sıralarsak:
- Şehir Katmanı: Şehirlerin akıllı özellikleri özümseme yeteneği
- Yeşil Şehir Katmanı: Sürdürülebilirlik odak noktasıdır: «Akıllı» çözümlerin çevresel etkileri nelerdir?
- Ara Bağlantı Katmanı: Fiziksel internet altyapısı aracılığıyla şehirlerin inovasyonu destekleme kapasitesi ve toplulukları, sektörleri, cihazları birbirine bağlama yeteneği
- Enstrümantasyon Katmanı: Şehirlerin «donanım» katmanı, gerçek zamanlı veri sağlayan çeşitli sensörler ve sayaçlar gibi gerçek zamanlı bağlantı çıkışlarından oluşuyor.
- Açık Entegrasyon Katmanı: Farklı teknolojilerle uygulanan tüm mevcut sistemler için açık ve işlenmiş bilgi sağlama katmanı
- Uygulama Katmanı: Farklı katmanları birleştirmek, zeka oluşturmak ve şehirler tarafından sağlanan gerçek zamanlı veri akışı varlıklarının kullanımını optimize etmek
- İnovasyon Katmanı: Bir şehrin, ağlar ve topluluklardaki sosyal ilişkileri de dahil olmak üzere, iş yapmak için çekici bir yenilik merkezi haline gelecek şekilde konumlandırılması.
SDG 11 “Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar” hedefinin alt başlıkları altında
- Kapsayıcı ve sürdürülebilir kentleşmeyi teşvik etmek (SKH 11.3),
- Şehirlerin kişi başına olumsuz çevresel etkilerini en aza indirmek (SKH 11.6),
- Güvenli, kapsayıcı ve erişilebilir yeşil ve kamusal alanlara evrensel erişim sağlamak (SKH 11.7).
Sürdürülebilir Kalkınmada Dünya gündemini belirleyen üç faktör var. Bunlar:
- Artan ve yığılan nüfus
- Kısıtlı kaynaklar
- Gelişen bilgi ve iletişim teknolojileri
2008 yılı Dünya’da ilk kez kentsel ve kırsal nüfusun eşitlendiği nokta. 2008 yılını takiben kentsel nüfusun artmaya devam ettiği, kırsal nüfusun ise azalmaya başladığını görüyoruz. 1960 yılında nüfusu 10 milyon olan iki şehir var: New York ve Tokyo. 1980’de Mexico-city ve Saul paulo da ekleniyor 10 milyon nüfuslu ülkeler içerisine. Nüfusun artması ve belirli noktalarda kümelenmesi bize ne söyler: toprak, ormansızlaşma gibi birçok iklimsel etkiden daha hızlı etkilenmemize sebebiyet verir.
Doğal kaynakların kullanımı 1970’li yıllara göre 3 kattan daha fazla artmıştır ve artmaya devam etmektedir. Sürdürülebilir kalkınma hedefleri bireysel çabalardan daha çok örgütlenerek başarılabilir. Çevresel etki ve ekonomik aktivite arasındaki makası ne kadar açarsak o kadar başarılı olabiliriz.
Kentleri Gelecekte Bekleyen Sorunlar
- Çevresel tehditler: Küresel iklim değişikliğiyle bağlantılı daha sık ve aşırı hava olayları, sel, sıcak hava dalgaları ve salgınlar.
- Kaynaklar: Su, toprak, orman, hava. Tatlı su kıtlaştıkça ve verimli topraklar azaldıkça, gıda fiyatları en çok yoksulları olumsuz etkiler.
- Eşitsizlik: Çevresel tehditlere karşı dayanıklılık söz konusu olduğunda, sonuçlar farklı sosyal grupları için eşit değildir. Örneğin, tatlı su kıtlaştıkça ve verimli topraklar azaldıkça, gıda fiyatları en çok yoksulları olumsuz etkiler.
- Yönetim: Kentsel yönetişimin geniş hedefleri, geleceğin şehirlerinde eşitlik, yaşanabilirlik ve sürdürülebilirlik konularını ele almalıdır.
Sektörlere Göre Küresel Sera Gazı Emisyonları
Enerjiden kaynaklanan oran : %73.2 (binadan, ulaşımdan ve endüstriden kaynaklanan enerji kullanımı). Tarım, orman ve arazi kullanımından kaynaklanan oran ise: %18.4.
Sürdürülebilir Kentsel Formun Temel Özellikleri
Sürdürülebilir Ulaşım: Otomobil odaklı yerine, kamu taşımacılığı ve yürüme, bisiklet kullanma gibi aktif modlar.
Yoğunluk: Yeterli yüksek yoğunluklar. Yoğunluk arttıkça hem enerji kullanımı azalmakta hem de aktif mod (bisiklete binme, yürüme vb.) artmaktadır. Yoğunluk: yoğunluğun çeşitli etkileri vardır. Bunlar:
- Biyolojik ve psikolojik
- Sosyolojik
- Ekonomik.
Karma Arazi Kullanım ve Çeşitlilik: Çeşitlilik iki açıdan: bir insan(yaş, kültür, demografik, meslek, gelir anlamından); iki bina yapısı (çeşitli konut türleri, yoğunlukları vs.) açısından değerlendirilmelidir. Çeşitlilik için dört koşul gereklidir.
- Şehir, birden fazla birincil işleve hizmet etmeli; tercihen ikiden fazla. Şehir sadece konut ihtiyacına hizmet etmemeli. Sokaklar dönüşler için sıklıkla imkan sunmalı.
- Çoğu blok kısa olmalı; yani sokaklar dönüşler için sıklıkla imkan sunmalı.
- Perakende ticaret, kültürel tesisler ve eğlence, canlılık yaratmak için temel işlevlerdir; özellikle küçük işletmeler (büyük olanlar değil) kullanılmalıdır.
Mikro İklime Duyarlılık: Kentsel ısı adası, gökyüzü görünürlük faktörü önemli. Kent geometrisi yani şehir merkezinde görülen yapıların büyüklükleri, genişlikleri, birbirleri ile olan mesafe ve şehirdeki yapıların çatısında, cephesinde ve zemininde kullanılan malzemenin mikro klimanın oluşumuna ciddi bir etkisi var. Kentsel ısı adası, şehir merkezi ile kırsal alanlar arasında iklimsel özelliklerden kaynaklanmayan faktörler nedeniyle ortaya çıkan ısı farkını belirtir. Bu noktada da yeşil alanların önemi, kullanılan malzeme, binanın yüksekliği ile sokağın genişliği birbirine makul oranlarda olmalı. Sokak ve bina arasındaki oran, yeteri kadar havalanmasına ve gelen güneş ışığının geriye yansımasına mani olmayacak şekilde dizayna sahip olmalı. Gökyüzü görünürlük faktörü ise şehrin herhangi bir yerinde yere uzanıldığında gökyüzünün ne kadarının görülebildiğini belirtir. Gökyüzünün tamamı görülebiliyorsa, gökyüzü görünürlük faktörü 1’dir. Bu da mikro klimasının iyi olduğunu gösterir. Bu durumda ısı adası pek görülmez.
Şehrin Yeşillendirilmesi: Yeşillendirme, doğayı şehir sakinlerinin yaşamlarına sokar.
Sürdürülebilir Akıllı şehir konseptini gerçekleştirmek için teknoloji en büyük yardımcımız olmalı. Akıllı planlama, yenilenebilir enerji teknolojisi, akıllı su yönetim teknolojileri, akıllı mobilite teknolojisi, daha az kirletici olan araçları çalıştırabilen çevre teknolojilerinin kullanımı belirli sürdürülebilirlik sorunlarının çözümünü sağlayabilir.
